Hoe schuur je hout op de juiste manier?

hout_slijpen

Hout schuren is van groot belang om de oppervlakte van houten producten verder te kunnen behandelen en vereist een nauwkeurige werkwijze. Het navolgende verven, beitsen, branden of behandelen met olie en was maakt het geheel af, maar zonder de juiste voorbehandeling wordt het resultaat nooit perfect. Laten we daarom eens kijken hoe hout op de juiste manier geschuurd moet worden.

Inhoud

Hout schuren – hoe?

Besluit over de eindafwerking

Als je houten meubels of een ander houten product wilt bewerken, moet je vóór het schuren bedenken hoe je het product wilt afwerken. Ga je was, beits of vernis gebruiken op een houten kist, tuinmeubelen of decoratie? Hoe je een product moet schuren hangt af van de uiteindelijke oppervlaktebehandeling. Bepaald daarom altijd zo te werk dat je eerst bepaalt wat voor oppervlaktebehandeling je kiest en ga dan pas schuren.

  • Schuren voor het vernissen

Sla geen korrelgroottes over en volg bij het schuren onderstaande instructies. In tegenstelling tot andere oppervlaktebehandelingen is het bij vernissen wenselijk om de vernis na droging te schuren met extra fijn schuurpapier (korrelgrootte 240 tot 320, die doorgaans wordt gebruikt voor metaal en niet voor hout).

  • Schuren voor het beitsen 

Schuren voor het beitsen moet gelijkmatig gebeuren. Doe je dat niet, dan is de kans op vlekken groter. In dit geval adviseren wij om langer te schuren met fijn schuurpapier (het kost dus wel wat meer tijd en moeite). Schuren voor het in de was zetten en oliën van hout gaat op dezelfde manier.

  • Schuren voor het branden van hout

Hier ga je anders te werk en kun je juist gerust grover schuurpapier gebruiken. Dankzij de groeven die ontstaan na grof schuren, komt de structuur van het branden beter tot zijn recht.

hout_kleuring

Werkwijze bij schuren

  1. Bedenk eerst wat voor oppervlaktebehandeling je voor het houtproduct wilt toepassen en kies op basis daarvan het type schuurwerk dat je daarna wilt uitvoeren.
  2. Bepaal welk type schuurmiddel je nodig hebt en bekijk zorgvuldig welke soorten schuurkracht er zijn.
  3. Werk altijd van het grofste type schuurpapier naar het fijnste toe, afhankelijk van het gewenste resultaat.
  4. Schuur altijd met de richting van de houtnerf mee (tegen de houtnerf in schuren wordt alleen in speciale gevallen toegepast). In ons geval zijn we begonnen met korrel P80; de meeste houten producten en houten meubels hebben tegenwoordig een vlak en mooi afgewerkt oppervlak. Als je geen oude vernislaag wilt wegschuren, hoef je geen schuurpapier met erg grove korrel te gebruiken.
  5. Span het schuurpapier strak op een geschikt voorwerp (het best kun je hiervoor bijvoorbeeld een simpel houten blok gebruiken).
  6. Sla geen korrelgroottes over. Werk altijd van de grofste naar de fijnste korrelgrootte, waarbij je de volgorde van één korrelgrootte aanhoudt.

VOORBEELD: Bij het bewerken van een houten product is het meestal aan te bevelen om volgens de korrelgroottes 80 → 100 → 120 → 150 → 180 → 220 te werk te gaan.

  1. Oefen geen overmatige druk uit op het product tijdens het schuren. Dan wordt de houtvezel te hard naar binnen gedrukt en ontstaan er oneffenheden die na afloop moeilijk te verwijderen zijn. Tijdens de verdere afwerking komen de ingedrukte vezels omhoog en daar zijn ze ook gevoelig voor bij de verdere oppervlaktebehandeling. Al met al levert dit een oneffen uitstraling op.
  2. Controleer regelmatig of het schuurpapier nog scherp genoeg is. Schuurpapier dat te bot is, zorgt ervoor dat de vezels worden ingedrukt en dat het schuren lastiger gaat en een slechter resultaat oplevert.

Wat heb je nodig bij het schuren?

Het gebruiksdoel van het schuurpapier is essentieel. Het rugmateriaal waarop het schuurmiddel (de schuurkorrels) is aangebracht, is meestal papier, canvas of PU-schuim. Deze rugmaterialen onderscheiden zich door verschillende graden van stijfheid en worden gebruikt voor verschillende korrelgroottes (zo is een spons geschikter voor fijn schuren, terwijl elektrische schuurmachines meest voor grovere korrels worden gebruikt). Voor het schuren kun je verschillende schuursponzen en bandschuurmachines gebruiken, maar voor handmatig schuren volstaat een simpel houten blok met schuurpapier.

Hoe kies je het juiste schuurpapier?

Zoals we al eerder aangaven, moet er niet alleen rekening worden gehouden met de uiteindelijke oppervlakteafwerking, maar ook met het houtproduct zelf. Als het een houten decoratie, kist of ander product betreft waarbij het niet nodig is om oude vernis of schimmel te verwijderen, dan is het niet nodig om voor een al te hoge grofheid te kiezen.

Om je een beter idee te geven, vind je hieronder informatie over verschillende soorten korrelgrofheid.

schuurpapier   vuile_doos   schone_krat

Korrelgrootte

De korrelgrootte wordt aangegeven als een getal, het aantal korrels (het aantal mazen op de zeef tijdens het sorteren) per vierkante inch. Schuurpapier wordt traditioneel gemaakt in korrelgrootte P16 tot P1200. Bij het schuren van hout zijn korrelgroottes van 60 tot 180 (220) meestal voldoende.
Simpel gezegd: hoe hoger het getal, hoe fijner het schuren.

P40
Het resultaat is een zeer grove schuring. Uitstekend voor het verwijderen van oude vernis en roest.

P60
Met een middelgrote korrel kun je randen schuren en oneffenheden vlak maken (houtsnippers, afgebroken onderdelen enz.)

P80 
Behoort al tot de categorie fijn schuren. Onvolkomenheden kun je hiermee gemakkelijk wegwerken. Als je geen beschadigde, gelakte of beschimmelde houten kisten of andere houten producten hebt, kun je gerust met deze korrel beginnen en geleidelijk aan omschakelen naar schuurpapier van korrelgrootte P80 en hoger. 

P100
Hierbij wordt het houten product fijn geschuurd om alle onzuiverheden te verwijderen voordat het gelakt kan worden.

P120
Hierbij wordt het houten product fijn geschuurd om alle onzuiverheden te verwijderen voordat de laatste vernislaag wordt aangebracht.

P150
Zeer fijn schuren om eerdere schuurplekken glad te strijken.

P180
Zeer fijn schuren waardoor eerdere schuurplekken op het product of meubel worden gladgestreken.

P240
Deze schuurmethode zorgt voor een perfect glad oppervlak, maar wordt ook vaak gebruikt om een vernislaag bij te schuren.

P320
Vooral bedoeld voor fijn schuren na de laatste vernisbehandeling.

schuurpapier   schuurpapier_korrel   gebruik_van_schuurpapier

Soorten schuurmiddelen

Afhankelijk van de toepassing kies je ook het soort schuurmiddel (korrelmateriaal dat voor het schuren wordt gebruikt). In dit geval is vooral de kleur van belang. Het assortiment schuurpapier is behoorlijk groot en met een goede kennis van het juiste schuurmiddel en de juiste korrelgrootte gaat het schuren prima.

  • Schuurpapier met gemalen granaat

Dit is te herkennen het aan de typische roodbruine kleur. Het is uitstekend geschikt voor het schuren van hout, hoewel het wel relatief lastig is om mee te werken. Houd er wel rekening mee dat het oppervlak doorgaans iets gladder wordt dan bij gebruik van schuurpapier met een ander schuurmiddel. Het effect ervan komt het beste tot zijn recht bij de eindafwerking van houten producten.

  • Keramisch schuurpapier

Dit is voorzien van een van de hardste schuurmiddelen die er bestaan. Het laat een erg ruw oppervlak achter, maar verwijdert wel het meeste materiaal. Het wordt gebruikt voor het schuren op bandschuurmachines en voor het handmatig vormgeven van hout. De kleur is in dit geval doorgaans bruin en wij raden het niet aan voor het schuren van bijvoorbeeld multiplex, omdat het gemakkelijk door de bovenste laag heen kan schuren en het materiaal zo blijvend kan beschadigen.

  • Aluminiumoxide

Papier met aluminiumoxide wordt het meest gebruikt voor houtbewerking. Het is duurzamer dan granaat, maar levert een minder fijn oppervlak op. Het komt vaak voor bij elektrische schuurmachines in een groene tint.

  • Papier met siliciumcarbide

Donkergrijs tot zwart schuurpapier wordt vooral gebruikt voor het gladmaken van metalen. In de houtindustrie wordt het toegepast bij speciale bewerkingen waarbij het hout licht bevochtigd wordt en vervolgens geschuurd met dit type papier.

  • Papier met glas (kwarts)

Typische kenmerken zijn de gele kleur en het lichte gewicht. Het wordt vooral gebruikt voor zeer fijn schuren (bijvoorbeeld na afloop van de uiteindelijke oppervlaktebehandeling). Het nadeel is dat het snel en vaak kapot gaat. Het wordt daarom minimaal gebruikt voor het bewerken van massief hout. Wel zou je het kunnen gebruiken voor fijne werkzaamheden bij houtdecoraties.

soorten_schuurpapier

Voor meer advies en tips uit de wereld van houtbewerking kun je ons volgen op social media en blog. Daar vind je allerlei nuttige informatie voor het creëren van een harmonieus thuis.